تنظیم وقت خواب کودکان، یک چالش همگانی برای پدر و مادرهاست. فرقی نمی‌کند که فرزند شما در سنین خردسالی باشد یا نوجوانی! آموزش خواب منظم و سر وقت می‌تواند در تمام سنین سخت و دشوار باشد. کمبود خواب در کودکان می‌تواند مشکلات زیادی برای رشد جسمی و ذهنی آن‌ها به وجود آورد.
کتاب‌های زیادی در این زمینه نوشته شده‌اند و هر متخصصی نیز روش‌های متفاوتی دارد. اکثر متخصصین پیشنهاد می‌کنند که کودکان باید از سنین پایین به یک روتین شبانه عادت کنند. ولی چگونه باید این روتین را عملی کرد؟
در این مقاله سعی داریم راه‌هایی اصولی و کاربردی را برای تنظیم وقت خواب کودکان به شما آموزش دهیم:
برنامه‌ریزی مشخص و واضحی انجام دهید
اگر برای فرزندتان مشخص نکنید که برنامه چیست، او گیج خواهد شد. باید مشخص کنید که هر فعالیتی چه ساعتی باید انجام شود. اگر می‌خواهید فرزندتان ساعت 9 شب بخوابد، نباید هر شب ساعت 5 دقیقه به 9 شروع کنید به غر زدن تا او بالاخره ساعت 10 راضی شود به تختش برود!
با استفاده از مقوا و مداد رنگی و با کمک کودک، برای زمان خواب یک برنامه‌یزی بامزه و قابل درک درست کنید. برای مثال اگر قرار است کودک ساعت 9 بخوابد، برنامه ریزی را طبق لیست زیر تنظیم کنید:
- ساعت 8: خاموش کردن تمام وسایل الکترونیکی و اتمام تماشای تلویزیون
- ساعت 8:15: پوشیدن لباس خواب و مسواک زدن
- ساعت 8:30: خواندن کتاب داستان قبل از خواب
- ساعت 9: گفتن شب به خیر و خاموش کردن چراغ‌ها
با چنین برنامه‌ریزی پله به پله‌ای، کودک زمان پیدا می‌کند تا برای خوابیدن آماده شود.
محکم باشید و سر حرفتان بایستید
این به این معنا نیست که داد و فریاد کنید تا کودک از شما بترسد! بلکه به این معناست که که با خونسردی و آرامش، قوانینی که وضع کره‌اید را اجرا کنید. اگر کودک گریه می‌کند و جیغ می‌کشد، شما باید بالغانه رفتار کنید.
با آرامش کامل تلویزیون را خاموش کنید. اصلا به صحنه‌های دراماتیکی که کودک با جیغ و گریه درست می‌کند، با داد و فریاد دامن نزنید. اگر کودک را در تخت گذاشتید و او از تخت بیرون آمد، با صدایی آرام بگویید:” عزیزم وقت خوابه”. سپس او را بغل کنید و دوباره به تخت ببرید.
اگر کودک باز هم از تخت بیرون آمد، بدون هیچ حرفی، باز او را به تخت برگردانید. شاید مجبور شوید چند شب اول، چندین ساعت این کار را انجام دهید. اصلا کوتاه نیایید و عصبانی هم نشوید. بالاخره فرزندتان متوجه می‌شود که شما شوخی ندارید و او قرار نیست با داد و فریاد به جایی برسد.
سن کودک را مد نظر قرار دهید
کودکان در سنین مختلف، به مقادیر متفاوتی از خواب احتیاج دارند. اگر برنامه‌ی خوابتان اصولی و واقع‌گرایانه نباشد، موفق نخواهید شد. اگر انتظار داشته باشید که کودک 8 ساله‌تان مثل یک خردسال 4 ساله، ساعت 7 شب بخوابد، به در بسته خواهید خورد!
با پزشک فرزندتان صحبت کنید و ساعت خواب مناسب برای سن او را بپرسید. سپس بر اساس آن برنامه‌ی خواب کودک را تنظیم کنید.
مطمئن شوید که او از چیزی نمی‌ترسد
بسیاری از کودکان در سنین خاصی از تاریکی می‌ترسند و این کاملا طبیعی است. اگر اینطور است، باید به کودک کمک کنید تا کم‌کم این ترس از بین برود. یک چراغ خواب کودکانه برای او تهیه کنید و عروسک مورد علاقه‌اش را به او بدهید تا بغل کند.
همچنین می‌توانید از اتاق کناری با او حرف بزنید و بگویید در حال انجام چه کاری هستید تا او حضور شما را احساس کند.
بیشتر بخوانید: 9 راه‌حل موثر برای حل ترس از تاریکی در کودکان
فعالیت فیزیکی روزانه‌ی او را کنترل کنید
کودکی که در طول روز خسته نشود، شب هم خوابش نمی‌گیرد! کودکان به طور متوسط باید یک تا دو ساعت فعالیت فیزیکی شدید روزانه داشته باشند. فرزندتان را بنا به علاقه‌اش در یک کلاس ورزشی ثبت‌نام کنید تا هم یک مهارت مفید بیاموزد و هم سلامتی‌اش تضمین شود.
اگر فعالیت فیزیکی کودک به اندازه نباشد، علاوه بر این که الگوی خوابش به هم می‌ریزد، خطر چاقی و بد غذایی نیز او را تهدید خواهد کرد.
غذای مناسب برای شام به کودک بدهید
غذاهایی که شامل شکر زیاد یا کافئین هستند، انرژی کودک را زیاد می‌کنند. به همین دلیل این نوع خوراکی‌ها اصلا مناسب شب‌ها نیستند. به جای این‌ها، یک غذای سبک با سبزیجات به فرزندتان بدهید.
خواب و خوراک، دو امر بسیار وابسته به هم هستند. انتظار نداشته باشید فرزندتان بعد از خوردن یک عالمه شکلات پر از شکر و کافئین، ساعت 9 و بدون هیچ دردسری بخوابد!
دمای اتاق را کنترل کنید
اگر فرزندتان احساس سرما یا گرما کند، از خواب می‌پرد و خواب خوبی نخواهد داشت. با توجه به بدن کودک، دمای اتاق را تنظیم کنید نه بدن خودتان!
ممکن است فرزندتان در آبان ماه با یک پتوی کلفت احساس گرما کند با اینکه شما در حال لرزیدن از سرما هستید. همچنین ممکن است کودک در شب‌های خرداد ماه سردش بشود. مطمئن شوید که دمای اتاق برای فرزندتان مناسب است.
کمی حق انتخاب هم به کودک بدهید
درست است که فرزند شما ساعت خوابش را تعیین نمی‌کند؛ ولی اگر احساس کند کاملا نادیده گرفته می‌شود، از زمان خواب منزجز خواهد شد. می‌توانید به او بگویید تا بین دو لباس خواب یکی را انتخاب کند. همچنین کودک می‌تواند انتخاب کند که کدام کتاب داستان را برای او بخوانید.
از یک مشاور حرفه‌ای کمک بگیرید
اگر فرزندتان به صورت مداوم کابوس می‌بیند یا از خواب می‌پرد حتما با یک مشاور خوب صحبت کنید. همچنین اگر کودک باید مدت‌ها در تختش غلت بزند تا خوابش ببرد، بهتر است که کمک حرفه‌ای بگیرید.
از کمک گرفتن از مشاور خجالت نکشید. این کار به این معناست که شما به فرزندتان و سلامتی او اهمیت می‌دهید.
سخن پایانی
تنظیم وقت خواب کودکان، یک چالش جهانی برای تمامی پدر و مادرهاست. برای عادت دادن فرزندتان به یک روتین شبانه باید یک برنامه‌ریزی مشخص داشته باشید و سر حرفتان بایستید. یادتان باشد که داد و فریاد کردن فقط شما را از هدفتان دور می‌کند.
با خونسردی و آرامش، کنترل زمان خواب را در دست بگیرید. این مسئله‌ای نیست که بخواهید با آن شوخی کنید. رشد فیزیکی و ذهنی فرزندتان در گرو یک خواب خوب شبانه است. مهربان ولی ثابت قدم باشید تا به تدریج فرزندتان به ساعت خوابش عادت کند.
همین حالا نظر خود را با دیگران به اشتراک بذارید: کلیک کنید